АВТОР
Garmaeva Sjesjegma
Би 1951 ондо Захааминай аймагай Сагаан Морин гэжэ нютагта түрэһэн намтартайб. Багшанарай дээдэ һургуули дүүргэһэнэй удаа, наһанайнгаа амаралтада гаратараа энэл районай Санагын дунда һургуулида ород хэлэ ба литература зааһан байнаб. Амаралтада гараад байхадаа, түрэл хэлэн дээрээ шүлэгүүдые бэшэжэ эхилээ һэм.
ПУБЛИКАЦИИ АВТОРА
21 апреля 2021, 02:56
Сэсэгма Гармаева. Тоонто
Байдаг досоош урматай Бусажа нютагаа ябахадаш. Ташаашадаа зальбараад, Түргэн саашаа гүйлгэхэш. Уужам, үргэн дайда Урдашни гэнтэ харагдахал, Үлзы һайхан тоонтошни Үлгы мэтээр үзэгдэхэл. Хүгшэрһэн аба эжышни Хүлеэжэл шамайгаа байха. Урда зүгһөө тооһорьехэдэ, Угтахаа газаашаа яараха. Балшар бага наһаншни Бусажа һөөргөө ерэһэндэл. Аба эжыншни гуламта Анхилан буузаар эхилхэл. Сэсэгма Гармаева. Уран хүн.
Автор: Garmaeva Sjesjegma
31 марта 2021, 19:48
Сэсэгма Гармаева. Гунигай мүрнүүд
Алтан энэ дэлхэйдэ Айлшаар хүнүүд ерэдэг. Хэзээб даа хэмнэйшье Харижа һөөргөө бусадаг. Түрэл дүтэ хүнэйнгөө Тэхэрихэ сагынь ерэхэдэ, Ухаан зүрхэн оройдоо Ойлгохо аргагүй байдаг. Хагсуу хүйтэн хаһа Хүрэжэ ерэһэн мэтэ, Хүлдэн дааран эхилхэш Халуун наранай элшэдэ. Оршолон дэлхэйн нюрганда Ори гансаараа үлэһэндэл, Эльгэн яншан эхилхэ, Эрэмдэг ехээр абаһандал. Сэсэгма Гармаева. Уран хүн.
Автор: Garmaeva Sjesjegma
22 марта 2021, 16:39
Сэсэгма Гармаева.Зохёол.Үеынгөө нүхэдтэ
Согтой залуу наһандаа Сугтаа үдэһэн нүхэдни, Сагай ошоһые мэдэнгүй, Сэнгэжэ ябыт бултадаа. Он жэлэй ошохо тума, Ошоһон сагаа шаналангүй, Оршолон энэ дэлхэйдээ Омог зандаа үлөөрэйт. Үри хүүгэдэйнгээ жаргалые, Үзэжэ нюдөөрөө, баясаарайт, Үлзы һайхан нютагтаа Үнэр баян һуугаарайт. Саһанай бударан ороошье һаа, Сарюун зандаа ябыт даа; Хүгшэрхэ сагай ерээшье һаа, Хүнгэн солбон байгыт даа. Сэсэгма Гармаева. […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
16 марта 2021, 22:29
Сэсэгма Гармаева. Түрэл хэлэн
Булаг шэнги бурьялһан Буряад һайхан хэлэеэ Булта мэдэдэг һаамнай, Байхал һэн даа урматай. Айдар наһанайш тулга- Абынгаа түрэл хэлые Орхижо болохогүй гэжэ Ойлгохо байгаа уладнай. Олон хэлэ мэдэдэг Улад гансашье муудаагүй, Ухаан бодолоо нэгэшье Өөхи тааруу болгоогүй. Үбэр Монголой буряадууд Энэ талаар бэрхэнүүд: Холын газарта байдаг аад, Хэлэеэ оройшье мартаагүй. Зохид түрэл хэлээрээ Зугаалан […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
10 марта 2021, 03:24
Сэсэгма Гармаева. Жаргал
Аятай залуу наһандаш Арюухан дуран айлшалха, Сэсэгэй хангал үнэрөөр Сэдьхэл шинии анхилха. Холшор һайхан хаһадаа Хуби заяагаа золгохош. Үри хүүгэд үзэгдэжэ, Үнэр баян болохош. Эдлэжэ ябаһан наһандаш Элдэб юумэн ушарха. Эгээл энээхэн үедэш Эрхим нүхэршни туһалха. Саг жэлэй урилдаанда, Сайжа үһэнэйш захалхада, Эжэл нүхэрэй үгэнүүд Эльгэ зүрхыеш эльбэхэ. Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
22 февраля 2021, 00:20
Cэсэгма Гармаева. Байгаали үбэлдөө
Үбэлэй үедэшье байгаалимнай Үзэсхэлэн гоёор харагдадаг, Ялбама саһаар хушаатай, Ялалзан таламнай байдаг. Үндэр хадын саанаһаа Үглөөнэй наран бултайха, Үргэн талаяа харахадаа, Уринаар миһэрэн, энеэхэ. Гэрэй хажууда ургаһан Гансахан мойһон һэрихэ, Гунхалзан аргаахан һуухадаа, Гүлмэрхэн дүүхэй һануулха. Хүхэ тэнгэриин хаяагаар Хүбэн үүлэд үзэгдэхэ, Хаража байхада, удаанаар Хөөрэн дээшээ, дэгдэхэ. Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
10 февраля 2021, 03:08
Сэсэгма Гармаева. Сагаалдаг һайхан заншал
Буддын номгон шажантай Буряад манай араднай Сагаан һараяа угтажа, Сагаалдаг һайхан заншалтай. Багахан үхибүүн наһандаа Бүтүү үдэртэ дурлахаш, Бууза хэжэ дууһахада, Болохыень хүлеэжэ ядахаш. Хойто үдэрынь болохо, Хабатай һонин байха: Улад зон олоороо Үдэрөө дүүрэн орохо. Аха хүнүүдээ хүндэлэн, Амар мэндые хүсэхэ. Уг узуураа уудалан, Угаа удаан хөөрэлдэхэ. Адуу мал тухайгаа Аятай зугаа дэлгэхэ: […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
10 февраля 2021, 03:06
Сэсэгма Гармаева. Жэлээ угтая
Хатуу шэрүүн жэлэй Холодохые хүнүүд хүлеэнхэй. Бушуу саашаа ябахыень Булта улад хүсэнхэй. Аажам тэнюунээр алхалан, Айлшалха үхэр жэлнай. Аарюул хуруудаа бултадаа Арад зомнай бэлдэнхэй. Зангаар номгон үхэрнай Зондоо туһатай байха. Хүндэ сагнай дабагдажа, Хүнүүдэй сэдьхэл амарха. Ама хамараа халхалангүй, Аятай зохидоор амилагдаха. Үбшэ зоболон үнгэржэ, Үбгэд хүгшэд налайха. Арюун һайхан һанаагаар Айлшалха жэлээ угтая, Сэбэр […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
02 февраля 2021, 03:11
Сэсэгма Гармаева. Тоонто
Хабарай урихан үедэ Холоһоо тоонтодоо ерээрэй; Хараасгай шубууе һануулан, Харижа нэгэтэ бусаарай. Зулгы һайхан нютагаа, Зүрхөө хүдэлгэн, шэртээрэй, Зүлгэ ногоон дайдаараа Зугаалан хөөрэн ябаарай. Уняар манан дэнзэтэй, Үнгын сэсэг самсатай Уужам, үргэн талаяа, Уяран байжа, хараарай. Түрэһэн һайхан дайдашни Тэбэрин абаха шамайгаа, Сэдьхэл зүрхэнэйш гунигые Сэбэрлэн байха хаһаараа. Хүндэ ашаагыш абажа, Хүсэ шадал нэмээхэ, Дахин […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
30 января 2021, 04:00
Сэсэгма Гармаева. Эжэл нүхэртөө
Алтан дэлхэйн жама ёһөөр Айдар хоёр золгообди; Хуби заяагаа нилүүлэн, Хамта жаргажа эхилээбди. Һайхан тэрэ сагһаа хойшо Һара жэлнүүд үнгэрөө; Һаншаг манай сайража, Һаарал- буурал бологдоо. Эдир залуудаа золгоһон Эжэл ганса нүхэрни, Эреэн алаг зүрхыем Эзэлһэн зандаа байналши. Золтой заяатай һуухадаа, Зальбарнаб ходо бурхадтаа, Элүүр энхэ ябахыень Үдэртөө хүсэнэб нүхэртөө. Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
27 января 2021, 00:04
Сэсэгма Гармаева. Наһанай харгы
Үхибүүн багахан үедэшни Үнгын сэсэгээр бүрхөөтэй Үргэн харгы урдашни Уряалан байха шамай. Хүдэр хорёод наһандаш Харгы уужам, аятай. Холын һайхан газарнууд Хүлеэн байха: хабатай. Дүшөөд наһанай үедэ Дардам харгы харагдаха, Олоороо алхалха арга Одоол эндэ олдохо. Наһанай дабаа буухадаш, Нариихан зүргэ үлэхэ, Нэгэ мэдэн гэхэдэш, Ногоогоор хушагдан эхилхэ… Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
23 января 2021, 00:51
Сэсэгма Гармаева. Хүгшэд
Үндэр хадын хормойдо Урсахан гэрхэн харагдадаг, Үдэр бүри тэндэһээ Утаахан дээшээ һунадаг. Багахан энэ байшан соо Байдаг даа хоёр хүгшэд. Халуун үдэрэй ерэхэдэ, Хүрэнгөө уухаяа бэлэнэд. Үхэр малаа барижа, Үрмөө ходо хүшөөнэд. Аарюул, хуруудаа бэлдэжэ, Аягатай сайгаа оошонод. Үглөөгүүр эртэ газаашаа Үбгэжөөл яаран гарадаг, Уула, обоо,нютагтаа Үргэжэ сайгаа байдаг. Холын газарта ябаһан Хайрата үри хүүгэдээ, […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
20 января 2021, 17:06
Сэсэгма Гармаева. Ажабайдалай харгы
Алтан энэ дэлхэй дээрэ Амиды мэндэ ябахадаа Хүн гээшэ, мэдээрэй, Хэды юумэ үзэнэб даа. Гүлмэр залуу наһаншни Гайхалтай түргөөр үнгэрхэ, Эрьелдэн хараагүй байтаршни Үтэлхэ наһан дүтэлхэ. Ажабайдалай харгы гээшэ Адлихан тэгшэ байхагүй, Саһан, бороон, һалхи шуурган Шамайе алад гарахагүй. Хэды тиибэшье ойлгоорой, Хэтын юумэн байдаггүй, Хүндэ сагшни үнгэрхэл, Хүхэ тэнгэри харагдахал. Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
18 января 2021, 22:51
Сэсэгма Гармаева. Һанагдаха
Үндэрхэн уула дабахада, Уужамхан тала харагдаха. Үхибүүнхэн наһандаа ябахада, Үбгэдэй зугаа шагнагдаха. Хабарай сагай бусахада, Хабатайгаар тала ногоорхо. Хорёодтой шинии наһанда Ханилмаар нүхэр олдохо. Бороотой үдэрэй үнгэрхэдэ, Булжамуур дуугаа эхилхэ. Буусадаа үринэрэй үзэгдэхэдэ, Баяраар зүрхэн билтарха. Хүйтэн үбэлэй жабарта Хамаг амитад шэшэрхэ. Хүндэ сагай ерэхэдэ, Хайрата эжы һанагдаха. Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
07 января 2021, 21:09
Сэсэгма Гармаева. Айдар наһанайм нютаг
Ара талаһаа эхитэй Аршаандал, арюухан булаг, Анханай намдаа сэнтэй Айдар наһанайм нютаг. Бадма Лёнхобын ургаһан Буусын агаар тунгалаг, Балшар наһанай үнгэрһэн Бууралхан тоонто нютаг. Хабтагай уужам таладаа Хони ямаанууд бэлшэдэг, Холоһоо уряалаа намайгаа Хонгор һайхан нютаг. Уужам Буряад оромнай Үүбэйдэн үргөө маанадаа. Хаанашье ябажа байхадамнай, Хүлеэжэл байдаг хододоо. Сээжын гуниг тарааһан, Сэдьхэл зүрхэ уяруулһан, […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
02 января 2021, 23:52
Сэсэгма Гармаева. Сэгнэн ябамаар
Хабарай үнэрөөр анхилһан Хүдөө тала нютагнай, Бугын дуугаар зэдэлһэн Бууса түрэл дайдамнай. Арюухан сарюухан аршаанууд — Аглаг дэлхэйн шэмэгүүд. Тала дайда бүрхөөһэн Таба Сагаа сэсэгүүд. Түрэл тоонтынгоо шэмэгые Түүрээн, магтан һуумаар; Гайхалтай һайхан байгаалияа Гамнан, сэгнэн ябамаар. Сэсэгма Гармаева Уран хүн
Автор: Garmaeva Sjesjegma
01 января 2021, 05:15
Сэсэгма Гармаева. Шэнэ жэл
Шэнэ жэл!!! Шэнэ жэл!!! Шамдан мандаа ерыш даа!!! Хүн бүхэнэй хүсэл Хүсэд дүүргэн ябыш даа! Нарай нялха хүүгэднай Номгон даруу байжа, Үбдэхэ гээшые мэдэнгүй, Үндын байгал ургажа Оршолон дэлхэйн нюрганда Омог ябаһан залуушуулнай, Харгыгаа зүбөөр шэлэжэ, Хүндэтэй хүнүүд болоһой. Арад зомнай бултадаа Амгалан һайхан нютагтаа Зориһон хэрэгээ бүтээжэ, Золтой һуугал налайжа Үбгэд манай хүгшэднай, Үнгэрһэн […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma
31 декабря 2020, 03:42
Сэсэгма Гармаева. Үндэһэн хэлэн
Үндэһэн хэлэеэ бидэнэрэй Үзэхэ сүлөөгүй байхада, Онигорхон нюдэтэй «ородуудай » Олошорон байһан үедэ, Хаража байхадаа, атаархагшаб Холын Кавказай хүнүүдтэ, Хэлэеэ нэгэтэшье орхингүй Хадагалан ябаһан уладта. Бүхы наһаараа шахуу Буряад орондо ажаһуунад, Аба эжынгээ заншалые Абажа наринаар сахинад. Бэрхэ эдэ хүнүүдһээ Барандаа жэшээ абамаар, Үндэһэн хэлэеэ бултадаа Үзэжэ, шудалжа ябамаар. Үргэн уужам орондомнай Үдэр бүри хододоо […]
Автор: Garmaeva Sjesjegma