Басаа Валера. ТЭРЭ ХОЛЫН ХОТОНДО

(Дайнай үеын үхибүүд – дети войны)

Дүрбэн үйлэтэй драма

Цырен-Дондок Хамаевай туужын удхаар

ЖАЛСАДАЙ, ЧИМИДСУУ, ШАГДААХАЙ, ДОРЖО — эхин һургуулиин нэгэ ангиин һурагшанар

БАДМА  БАЗАРОВИЧ, һургуулиин багша

ДУЛГУУДАЙ, Жалсаадайн эхэ

ЖАМБАЛ, Жалсаадайн эсэгэ

ДАРХАН  ШОЙМПОЛ, Жалсаадайн абга

ГАНЖАД, Чимидсуугай эхэ

ҮБГЭН  БААБАЙ, Доржын үбгэн баабай

………………………….

………………………….

Үхибүүд, улад зон.

 

ОРОЛТО

Жалсаадай добын оройн дэрһэн тээшэ сэб сэхэ хараад, гүйжэл гүйжэл ябана. Эжынь дэрһэтэ добын саана адуулжа ябаһан хонидоо асараад байхаб, тэндэ ерээрээ гэһэн байгаа.

Жалсаадайгаа харажархиһоор, Дулгуудайн зосоо уни бутаржа, нюдэндэнь гэрэл ороходол гэшэбэ. Зээрдэгшэ мориниинь баһа баясаһандал инсагаалба, наада захада байһан хара толгойтой дун сагаан хонин Жалсаадайн ерэхые харахадаа, хурьгандаа мээхэйрһэндэл мүн лэ хэды хэды хүxэнэн татажа, маараад абаба .

Һургуулиһаа ерээд, эжынгээ бэлдэһэн эдеэ халаажа эдижэрхиһоор дулааханаар хубсалаад, үдэр бүри шахуу Жалсаадайн баруун урагшаа бурхииса гүйдэгые харадаг хотоной зон гайхахаяа болижо: “Эжынгээ сайлаха һамбаанда адуулһан хонидыень ээрэжэш үгэхэдөө баруун фронтдо байлдажа ябаһан Жамбаламнай ори ганса хүбүүн одоош туһада орожо байна даа”, – гэжэ хэлсэдэг болоһон.

Эжынь мориёо унажа, удааншье болохогүйб даа гэжэрхёод, хатарган ошоно.

Хуурай гасуу хухалжа, эжынгээ түлиһэн галай хажууда ерэжэ, үбдэгэлдэн hуугаад, согынь үлеэжэ, галаа бадарааба. Сэнхирxэн утаан һалхигүй жабарлиг агаарта сорголон гарана.

Үбэлэй улабар һулахан наран. Тойроод нюдэ һаргама сагаан тала. Хонидынь туруугаараа саһа сабшажа, хагда шэмхэлнэ. Эжынгээ орхиһон тохигорхон бургааһа абажа, хажуу тээшэхэнээ болоод, «Жалсаадай» гэжэ томоор адаpяатуулан бэшэбэ. Тиин тээсгэн болоһон нэгэ ушар ухаандань һанагдаадхиба.

 

Жалсаадайн үглөөгүүр класс-анги руугаа ороходонь, үлгөөтэй ханын һонин – стенгазетын дэргэдэ үхибүүд суглараад, дүрьелдэжэ, энеэлдэжэ, зариманиинь һүхирэлдэхэһөө нааша шанга шангаар хоорондоо юуншьеб тухай тоосолдожо байба. Жалсаадайе хараад, булта аниргүй болоно.

Дүтэлжэ ошоод харахадаа тэдэнэй ямар ушарһаа хөөрсэгэнэһые Жалсаадай ойлгобo. Тэндэнь өөрыень тэрэ зандань шахуу зураад, хүлдэһэн баруун хасарыень уб улааханаар шэрдээд, хоёр — гурбан «хоёр» тэмдэгүүдэй хүлтэй болоод, гэр хүрэтэрынь намнажа ябаhаар харуулжа зураһан зураг байгаа.

Үнэхөөршье, нэгэтэ Жалсаадайн хүлдэнхэй баруун хасарынь нохойн хоншоортол боложо, шуһа гүйшоод байһан юм.

Жалсаадай тэрэ ушар тухай һанаад, аман соогоо гүбэрсэгөөбэ: “Хэшээлһээ тэрьедэһэнhээм боложо хасарни хүлдэһэн бэшэ һэн. Эжынгээ хонидыeнь ээрэжэ үгөөд, хүйтэн тэрэ үдэр бусажа ябахадамни жабар буужа, хасарни тиихэдэ гэнтэ хүлдэшэhэн байгаа һэмнэй. Ута үргэтэй Шагдаахайл тиимэ мэдээсэл редколлегида оруулһан байха, альгаа ташажа байжа дан ехээр эльгэ хатан һүрхэйтөө һэн: “Хэшээлһээ тэрьедэһэн Жалсаадайн хасарынь, харыт, хүлдэшоол …”. Һэ даа, иигүүлхэеэ мэдээ һаа, эжынгээ хони ээрэхэеэ яаража, һүүлшын хэшээлһээ тэрьедэxэгүй байгааб. Тиихэдэ тоо бодолгоор гэрэйнгээ даабари дүүргэнгүй ерэһэндэмни өөртэмнишье аягүй байгаа хамнай”.

Шагдаахайтай тоосолдохо сүлөө тиихэдэ олдоогүй һэн. Хонхын жэнгирхэдэ багшань ороһон.

БАДМА  БАЗАРОВИЧ (дуудаба) : Жамбалов, гэрэйнгээ даабари унша.

Жалсаадайн һууриһаа бодохотойнь адли хэнэйшьеб нарииханаар эльгэ хатаад абаха сoнoстoбо. Хамар дээрээ хүлһэ лэбшүүлһэн, алирһандал улаахан болошоһон Жалсаадай бодоод, дэбтэрээ иража, дүүргэһэн даабарияа түдэгэсэhэн хэбэртэйгээр уншажа оробо. Хоёр — гурбан мэдүүлэл уншаад байхадань, баһа хэншьеб хамар дороо пишаганаад абаба.

БАДМА  БАЗАРОВИЧ : Юунэй энеэдэн болооб? Шагдаахай,зохидоор һуу. 

Ушар удхынь ойлгоһон багшань Жалсаадайһаа дүрим һураад, дүрбэ табяад hуулгажархёо бэлэй. Ород хэлээр дүрбэ абаха гээшэ хүшэршэг ааб даа.

Хэшээлһээ Жалсаадайн юундэ тиихэдэ зугадаhые хэншье ойлгоогүй, эжыдээ заатагүй туһалха гэһэн хүсэлыень юу мэдэхэб

. Гансал Бадма Базарович энээнииень тааһан байгаад, Жалсаадайе зэмэлээгүй һэн.

 

 

НЭГЭДЭХИ ҮЙЛЭ

        Жалсаадай гэртэһээ гаража, богоһоной газаадахи шала дээрээ зогсоод, шагнаархаба.

Үдэшын жабарлиг агаарта хотоной хүбүүдэй һолжордог Хойто хада тээһээ үхибүүдэй энеэлдэхэ, оог табин хашхаралдаха сонoстoнo. Дабирхайтай нарhаар Шоймпол абгадаа xүүлэһэн санаяа гэшхүүр дороһоо гаргажа, Жалсаадай хүлдөө углаба.

ЧИМИДСУУ (хорёогой саанаһаа шиидэнги бэшэ хоолойгоор): Жалсаадай…

ЖАЛСААДАЙ (сошоод абаһан аад, Чимидсууе танижа): Эндэ ши юу хэжэ байнаш?

ЧИМИДСУУ (хамар дороо утаар татан, жаахан басагандал): Наадахаяа haнaa hэм…

ЖАЛСААДАЙ (ёһорхожо): Наадыш тиигээд, намда юу хэлээ хүмши.

ЧИМИДСУУ: Шамтай ошохоёо haнaнaлби — и.

ЖАЛСААДАЙ: Хаана?

ЧИМИДСУУ: Хойто хада, һолжорхоёо.

ЖАЛСААДАЙ: Үү-е, яагаа һанаамгай юмши… Би шамайе дахуулхагүйб!..

Чимидсуу тулгуураараа хатуу хүр сэрд — сэрд хадхан, уруугаа харашоод, аниргүй зогсобо .

ЖАЛСААДАЙ (аман соогоо гүбэрөөд): Хашаг шэнги аһалдаад һалахагүй, һаалта гээшэнь. Ходол хүниие хашараажа ябаха. Һэ, би энээниие дахуулхагүйб.

Хорёогой үүдэ нээжэ, хэды еды тулгуураараа тулажа һолжороод, эрьебэ. Чимидсуу хойноһоонь зүрхэcэнгеэр дахалдажа ябаба.

Жалсаадай эжынгээ нэгэтэ хэлээшые һанаандаа оруулжархиба: “Хүршымнай Чимидсуухан ёһоор һайн басаган болохо янзатай агша. Манайда орохо гарахадань бү гомдохоогоорой, бү гасаалаарай, эбтэй эетэй байгты. Ши хүбүүн хүн хадаа дүмэжэ ябаха ёһотойш”.   

ЖАЛСААДАЙ (дүтэлхынь хүлеэгээд, шиидэжэ ядангаар):  Ошолдохо гээ hаа түргэлыш даа.

ЧИМИДСУУ (баярлаад, бушуу дэмжэбэ): A — ha – aа…

 

Чимидсуугай hoльбоһон хүлнүүдынь хүнгэдэшэбэ. Дотороо һэм гэбэ: “Дахуулангүйгөөр ошохогүй байха гэжэ мэдээл hэм. Жалсаадай сухалдахагүй, ехэрхэхэгүй аад, энэ зун адуулжа ябаһан хонидтомни хонидоо ниилүүлжэ, минии эжыдэ зэмэлүүлжэ хараалгаһанһаа хойшо намда дурaгүйшэг болошоо”. Гээгдэxэгүйе оролдон, Чимидсуу Хойто хада ерэтэрээ аһан шадалаараа хойноһоонь шогшобо. Үндэр хадаһаа санын хурдаар һолжорон бууһан зариман шугам татан орожо ябатараа халба буужа, сагаан тооһо үрхирүүлэн орондоглошохо юм. Чимидсуу дээшээ гарахаяа түдэгэсэбэ. Жалсаадай абира абирһаар улам дээшэлнэ.

Түрүүн ерэһэн үхибүүд гэр руугаа бусажа эхилбэ. Жалсаадайн харахада хоёр — гурбан лэ үхибүүд хада өөдэ үшөө аһалдажа ябана. “Тэдэнэй дунда Чимидсуу лаб лэ ябалсаа ёһотой, дэмыш гомдохоогоо гээшэ хаб. Теэд эжынгээ хэлээшые хүрэһөөр һанаагүй бшууб” гэжэ Жалсаадай бэеэ зэмэлээд абаба.

Чимидсууе харахадаа зэмэрxэл, үһөөрхэлэй мэдэрэл Жалсаадайн зосоо түрэдэг. Энээндэ хоюулан зэмэтэй һэн. Юуб гэхэдэ, зун хони адуулжа ябатараа Чимидсуу унташаһан, харин Жалсаадай мориёо уһалхаяа Хээрын булаг гүйлгэжэ ябашаһан байгаа. Нэгэ хадын хоёр талада бэлшэжэ ябаhан хонидынь ниилээд, худхаралдан үймэлдэшоо бэлэй. Чимидсуу унташаhанаа һэреэд, оог хуугай табин морёороо гэр тээшээ гүйлгэшоо һэн. Тэрэнэй эжы ерэ ерэhээр Жалсаадайe зэмэлжэ, хараажа ороо. Ташуураараа шабхадахаһаа нааша аашалхадань тэсэжэ ядаад, баһа эжыдээ гүйлгэжэ ошоо һэн. Дүүрэһэн юумэн дүүрээ гэжэ һанаһан юм гү, али яаһан юм, өөрынь эжы юушье дуугарангүй бушуу хубсалжа, мориёо унаад, тиишэ гүйлгэшоо бэлэй.

Тэрэ гэһэнhээ хойшо Жалсаадай Чимидсууда дурагүй болоо, хоболожо, бэеэ сагаалаа гэжэ һанаhан байгаа. Һуралсалай жэлэй эхилхэдэ, хүбүүдые басагадаар hуулгалган болоо һэн. Чимидcyye Жалсаадайтай һуулгаха гэхэдэнь, яашье һуужа үгөөгүй. Үсэдшэг зангыень мэдэхэ багшань ондоо басагантай һуулгаха баатай болоо hэн .

Чимидсуугай эжын Жалсаaдaйе хараагаашье һаань, Жалсаадайн эжы Чимидcyye оройдоошье ээмэлээ хараагаагүй бэлэй: “Юун байхань даа жаахан үхибүүдтэ. Тархяа эрьешэнэ ха юм”, – гэжэ хэлээд лэ Дулгуудай дүүргээ. Һүүлээрнь хүбүүндээ “Чимидсуу һайн басаган, бү гомдохоо, бү гасаала” гэжэ хэлээ һэмнай.

 

Хобхо болошоһон хобол ехэтэй санын харгы руу мүнөө Жалсаадай санынгаа ядагар үргэнүүдые залаба. Тэнгэриин сэнхирһээ доошоо унаhан бүргэд шэнги шуумайн буухадань хойнонь саһан үрьенэ, түргэнhөө боложо, нюдэниинь уhатаад абаба.

– Һэйе! Жалсаадай! Ондоол до — оо! – гэлдэн гурбан үхибүүд урдаһаань арбагашалдажа, атаархан яа хашхаралдаба.

Зуулдашаһан уралнуудаа нээжэ хашхараад, Жалсаадай баруун гарайнгаа тулуур дээшэнь үргөө һэн. Энээнһээ боложо, нюдэ сабшаха зууpa xаргыһаа халижа, хүр саhан дээгүүр орондоглон хиидэшэбэ.

Саhа үмхэжэ богтолон унаhан Жалсаадайн бодожо ядажа байхада үхибүүд дээрэнь ерэнхэй, яагаабши, бараг гүш гэлдэжэ байгаа бэлэй. Хамсы, заха руунь ороһон саhа hэгсэрээд, юушье дуугарангүй, зузаан саhан дээрэ hуушаба. Үхибүүд бараг гэжэ һанахадаа зайлабад.

Нилээн болоһон хойно арадань шар — шар саhан хүдэлбэ. Эрьехэдэнь, Чимидсуу холо һүрэшэhэн тулуурынь асаранхай, Жалсаадайн бодохые хүлеэжэ байба.

ЧИМИДСУУ (“бараг гүш?” гэхын орондо):  Бэшэмнай хуу ябаал. Ябахамнай гү ?

“Намтай нэгэ хүлтэй hэн гүш, ябыш !” гэн алдаад, Жалсаадай болибо. Шангахан унаа , богтолхоёо hанаа гү гэжэ Чимидсуу тухайлаа һэн. Дуу гарахагүйдэнь , оройдоошье гомдоогүй, хайшаншье гээ hаа, Чимидcyye энэ хүрэтэр иимэ орой дахуулжа ерээ ха юм. Теэд Чимидсуу Жалсаадайн унажа бүглэрэнхэй, мууданхай һуухадань эндэнь орхёод ябaшaха эрхэтэй аал? Үгы даа гэжэ тэрэ ойлгобо.

ЧИМИДСУУ: Аяар оройһоонь юундэ буунаш? Үдэр һэн гү, һүни болобо ха юм. Минии эжы дан дээрэhээ бү буу гэдэг лэ.

ЖАЛСААДАЙ (уухилжа һуугаад): Яа гээбши, намда ухаа бү заа.

Тиихэдэньшье Чимидсуу гомдобогүй. Хажуудань ерэжэ һууба. Тойроод хооһон, абяа шэмээгүй. Хотоншье дууража эхилээ. Хаа яахан айлнуудай сонхоор лаампын онигорхон гэрэл бүрэлзэнэ. Гэнтэ хоюуландань олиггүй уйтай болошобо.

ЖАЛСААДАЙ (даараха болоходоо):  Унахагүй аад , тэрэ үхибүүдһээ боложо унааб.

ЧИМИДСУУ: Нээрээ тиигээлши даа.

ЖАЛСААДАЙ (бодожо, хормойнгоо саhа гүбеэд): Зай, ябая даа. Дан оройтоо hаамнай, шононууд эндэмнай ерэжэ болохо…

 

 

Эжынгээ hэреэхэдэ, Жалсаадай бодохо дурагүй. Сээжээрнь хүндүүлхэй урьяад, өөдөө үндыхэдэнь тархинь мэнэржэ, ойнь гутажа байба.

ДУЛГУУДАЙ (зэмэрхэнэ): Һургуулиһаа гээгдэхэшни. Яашаһан амитан гээшэбши даа. Эдеэлээд ябыш гэхэдэ. Тиитэрээ унтахаяа haнаа haa, һургуулиһаа ерээд унтаарай саашаа. Энээнhээ хойшо орой болотор бү наадаарай.

Жалсаадайн бодоод, гуталаа үмдэжэ һуутарнь нюдэниинь эреэлжэлээд, тархинь эрьебэ. Унаһанhаа буруутааб гэжэ ойлгоодхёо hэн. Эжыдээ хэлээдшье яалай, бараг болоно аабзаб гэжэ шиидэбэ. Зүгөөр эдиhэн юумэеэ бөөлжэхэдэнь, нюуха аргань һалалай.

ДУЛГУУДАЙ (шангарба): Һүни ерэhээр унааб гэхэеэ яагаабши.

ЖАЛСААДАЙ: Бүглэрөө hэм. Ондоо яагаашьегүй hэлби.

ДУЛГУУДАЙ: Хүрэһөөр мэдээгүй гээшэш. Тархиш хахараа ёһотой. Байза, абгадаш ошохо болоол даа. Тархииш халуусар һүргэнь барюулха хэрэгтэй.

ЖАЛСААДАЙ: Абгамни барижа шадаха юм гү?

ДУЛГУУДАЙ: Бү дуугара. Баряаша хүн гээшэ гүбэ.

ЖАЛСААДАЙ: Тиигээд һургуулидаа ошохогүй хүн гүб ?

ДУЛГУУДАЙ: Нэгэ үдэр таһарха болобо аабзаш даа. Үбдөө гэжэ үхибүүдээр багшадашни захиxамни.

Эжынь гаража ошобо.

ЖАЛСААДАЙ (гайхана): Урдань унадаггүй бэшэ, хэды унадаг, шарбадаг байгаал ха юмбиб. Хоёр — гурба дахин бүглэртэpөөш унаа хамнайб. Тиихэдээ яадагшьегүй аад, мүнөө яабаб ? Шулуу юумэ мүргэжэ унаа гүб? Али хатуу хүр тархяараа сохижо унаад, иигээ гүб? Зай, яагааш һаа, мүнөө дүүрээ.

Газаа хүнүүдэй гүбэрэлдэхэ, саhанай шар — шар гэхэ дуулдаад, эжынь дархан Шоймполые дахуулаад орожо ерэбэ. Тэрэнь хурьган дотортой дэгэлээ оро ороһоор тайлажа хаяад, һандали табижа, Жалсаадайe hуу гэбэ. Абарга хатуу гараараа дүмэхэдэжэшье һаа шэлыень барихадань, нюдэнhөөнь гал сасарһандал боложо, Жалсаадай ёолоод, hүрэжэ бодошобо.

ДАРХАН  ШОЙМПОЛ: Унаhан толгой иимэ байдаг юм даа. Айлтагүй, бараг болохош, янгархаха юумэгүй.

Дахин hуулгажа, мүндэгэр толгойень эльбэсэгээгээд, хэлтылгэн татажа hэжэнтээд, бүдөөр уяжа үгэбэ.

ДАРХАН  ШОЙМПОЛ: Нэгэ үдэр газаа холо гарангүй, өөдөө хараад хэбтээрэй.

Гаража ошоно.

Барюулhанайнь һүүлээр нюдэндэнь гэрэл орожо, зосоонь hэ6 гэшэһэндэл болобо .

 

Бүхэли үдэрһөө байха нэгэ час соошье Жалсаадайда хүдэлэнгүй хэбтэхэнь гайтай. Гэртэ хэншьегүй, уйтай. Уйтайдаа үшөө ямар уйтайб даа. Хэдэн хоног хүн яажа больницада байна гээшэб гэжэ тэрэ орон дээрээ хэбтэхэдээ гайхана. Жэл шахуу үнгэрөө, абань госпитальдо ороһоор һара болооб гэжэ бэшээ һэн. Хүлөө шархатаа һэн хаш.

“Эдэгээб. Таягаа хаяhаар зургаа — долоо хонобоб. Үrлөөдэрһөө дахин частьдаа бусажа, дайнда орохоб” гэжэ бэшэһыень Жалсаадай һанаба. Тэрэ гэhээр хоёр һара үнгэршоо. Абань бэшэг бэшэнэгүй. Гурбан хушуурта бэшэг почтальоной асархыень үдэр бүри эжытэйгээ хүлеэнэд. Үгыл аад үгы. Забда сүлөөнь олдоогүй юм ааб даа гэжэ тэдэнэp hанаагаа тэгшэлээд лэ дүүрэнэ.

Үнгэрэгшэ хоёр һара соо Жалсаадай гурба дахин абадаа бэшэг табяа, теэд харюу абаагүй. Һанааниинь зобошобо. Дахин шархатаhанаа нюужа, бэшэг бэшэнэгүй гү? Нэгэтэйл хаш даа. Бодолгодо хатан хэбтэжэ байтараа тэрэ дороо бэшэг бэшэхэ гэжэ шийдэбэ. Юушье нюунгүйгөөр бэшэхэ. Эжыдээ туһалдагаа, хайшан гэжэ ханын газетэдэ гараһанаа, тархяа хахараад, Шоймпол абгадаа барюулжа, бараг болоһоноо, нютагайнгаа һонинние …

Нэгэ үдэр хүдэлэнгүй хэбтэ гэһэн дархан Шоймполой захяаень мартажархиба. Хүбүүнэйнгээ бэшэг абань абахадаа харюу үгэнгүй байжa шaдaхarүйл. Юуб гэхэдэ, тэрэ сэдьхэл хүдэлгэрмөөр бэшэхэл. Эхилээд лэ, һанаандань таарахагүйдэнь зуража хаяна. Һанаhан юумэнэйнгээ хахадыньшье биража бэшэбэгүй.

Муугаа абадаа дуулгаһанай хэрэггүй гэжэ һанаа һэн. Һомоной эшхэрээн дундуур сээжээ сэлин, амин голоо хайрлангүй ябахадань, тэрэ муугаа дурдахадаа хэн болоно гээшэб? Шэнээр бэшэhэн бэшэгээ хоёр нугалжа, конверт соо хэбэ.

Галаа түлижэ, сайгаа, хартаабхаа табяад байтарынь, арадаа сүүмхэеэ үргэлһэн Чимидсуу орожо ерэбэ. Үглөөнhөө хойшо саhан бударан ороһон байжа, Чимидсуу дала энгэргүй сагаан болошонхой. Хасарынь улаан. Чимидсууе Жалсаадай тархиһаань абаад хүл хүрэтэрынь шэртэбэ. Саһаяа арилгахагүй хайшаа басаган гээшэб гэжэ һанаа гү гэжэ шэбшээд, Чимидсуу хаяада хэбтэhэн хамуур абажа, гуталайнгаа caha унагааба. Тиигээд юушье дуугарсангүй, сүүмхэеэ ара нюрганhаа абажа, нэгэ саарhа гаргажа hарбайба.

ЧИМИДСУУ: Мүнөөдэр хэшээлдээ юу гaрaһaмнай эндэ хуу тэмдэглээтэй. Ехээр үбдэшоо гүш, али бараг гүш? Тархиншни үбдэнэ гү?

ЖАЛСААДАЙ: Бараг даа. Үглөөдэр һургуулидаа ошохоб. Хайшан гээб гэжэ Бадма Базарович һурана гү?

ЧИМИДСУУ: Санаар һолжоржо ябатараа унашоо гэжэ хэлээ һэнби. Yшөө Шагдаахай Доржо хоёр үгы байгаа .

ЖАЛСААДАЙ: Яагааб ?

ЧИМИДСУУ: Доржо халуураа ха. Шагдаахай унтаана юм аад, унташоо ааб даа гэжэ багшын хэлэхэдэ, үхибүүд энеэлдээ hэн.

ЖАЛСААДАЙ (энеэгээд): Һанана гүш, зун бухал шэрэжэ ябатараа халуунда ойгоһондоо гү, али яаһандааб даа Шагдаахайн нэгэтэ нойрмоглоод, эмээл дээрэhээ унашахыень хараад, үхибүүд ехээр энеэлдээ һэмнай.

Чимидсуу хүхюунээр энеэжэрхибэ.

ЖАЛСААДАЙ: Гэртээ оронгүй, сэхэ ерээ гүш?

ЧИМИДСУУ: Муу юумэн хэбтээ һааш, докторто дуулгаха болоо гү гэжэ үшөө һанаалби.

ЖАЛСААДАЙ: Барагби даа. Тархиингаа үбдэхэдэ энэ уюулаа hэм.

Чимидсуу гаража ошоно.

 

Эжынь хонинһоо ерээд, дэнгээ носоохо hанаатай шкаф сооһоо зуруул бэдэржэ байтар Чимидсуугай эжы үүдэ сэлижэ нээhээр, уй — хай табишаба.

ГАНЖАД: Дулгуудай, Дулгуудаймни, үйлэ галаб болоол даа. Үйлэ галаб !

ДУЛГУУДАЙ: Юун болооб, Ганжад !

ГАНЖАД: Энэ дэлхэйдэ бурхан бии юм һаа, харахаяа яагааб даа… А — а , яа — яа!

Юунэй болоһые эжынь зүрхөөрөө таажа ойлгобо хэбэртэй.

ДУЛГУУДАЙ (өөрөө гэнтэ һугшаржа, пулаадайнгаа шэгшэгээр нюдэнэйнгөө нёлбоhо аршан): Ганжад, Ганжадни, бэеэ бари даа…

Жалсаадай ойлгожо ядана…

Үргэлжэл һүүлдэ…

Уран хүн