Дондок Улзытуевай шүлэгүүд.

Уран шүлэг, ирагуу дуун хүнүүдэй зүрхые шэмшэрүүлэн уярааха шадалтай, ухаан бодолыемнай һэргээн тэжээхэ шадалтай, сээжэ сэдьхэл дэбтээн сэлмээхэ шадалтай, ямар ехэ эди шэдитэй гээшэб гэжэ гайхамаар байна!

Буряад шүлэгүүдэй баглаа таанартаа дурадханаб, уншажа анжарыт гээд уряалнаб. Сэдьхэлдэмнай сэсэг бадархал, үрэ зүрхэмнай уярхал, буряад хэлэнэй баяниие гайхахабди, өөһэдтөө һайхан бодол абахабди!

Буряад хүн бүхэн агууехэ ирагуу найрагша Үлзытын Дондогойнгоо эдэ үгэнүүдые һанан-һанан, буряад арадтаа юу хэхэ гээшэбиб гэжэ зүрхэ сэдьхэлээ шэмшэрүүлэн, ухаан бодолоо гүйлгэн байял даа!

МҮНХЭ БОЛТОГОЙ
Гансахан хүнэй гансахан наhанай
Газар дээрээ охорхоншье hаа, 
Yгэлhэн yгэ, үйлэ хэрэгынь
Yеын үедэ мүнхэ болтогой!

Уян бэе, уран яһанайнь
Ууян хүүен залирдагшье һаа,
Сэдьхэл һанаан, сэлмэг бодолынь
Сэлеэн соогоо мүнхэ болтогой!
Дарашагүй арюун сагаан сэдьхэлынь,
Дабашагүй хатуу эрэлхэг зоригынь,
Дабташагүй нангин һүр һүлдэнь
Ургы боложо газартаа дуулин,
Харгы табижа, тэнгэреэр дүүлин,
Мүшэтэ ехэ замбуулин соогоо
Мүнхэ болтогой, мүнхэ болтогой!

Х Х Х

Шинии мүшэн минии мүшэнтэй тохёогоо, —

Шэбшэжэл ябанаб гансал шамаяа зосоогоо.

Шинии мүшэн минии мүшэнтэй тохёогоо, —

Шэдитэ дуранай ошо бадаран носоогоо.

Шинии мүшэн минии мүшэнтэй тохёогоо,-

Шэбэнэн дуулгажа сэдьхэлэй дохёо үгөө.

Шинии мүшэн минии мүшэнтэй тохёогоо,-

Шэнэлэн жаргаха наһыемнай зохёогоо.

х х х

Басаганай шодогорхон гэзэгэдэ дурладаг

Балшар наһан.

Эелдэр дүүхэйн эрбэгэрхэн нюдэндэ дурладаг

Эдир наһан.

Эдир наһанайм дангина,дуулыш намаяа,

Хуби заяамнай

Шинии хоёрлон жэрбыһэн гүрэлөө гэзэгэ мэтээр

Һалаатан таһаржа,

Мүнөө болоходо мухардашаба гээшэ гү?

Шамайе хун шубуунтай жэшэдэг байгааб,

Харин шимни мүнөө хара хирээдэл болошоод,

Элижэ ябанаш.

Харын юумэ шамайемни нэрбэжэ,

Халуун зүрхыеш бузарлаа гээшэ гү?

Урасхал уһанай урдажа байхада

Уяран дууладаг

Мүхэшэгүй һайхан сэдьхэлтэй һэмнэйш…

Харин мүнөө…

Хайр шулуундал шэрүүн болошоһон

Хайран тэрэ сэдьхэлыеш

Хайлуулха аргын бии юм һаань,

Хэлыш намдаа, инагни,

Хэтэдээ шамһаа арсахагүйб.

Уран хун